Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Kotarbiski, K. Ajdukiewicz. Z innych kierunkw filozoficznych rozwijaa si rwnie fenomenologia reprezentowana przez R. Ingardena, neo-tomizm zwizany z filozofami katolickimi oraz badania historyczno-filozo-ficzne (K. Michalski, W. Tatarkiewicz). W naukach prawnych na plan pierwszy wysuway si prace z zakresu prawa pozytywnego, instytucji ustrojowych i prawa midzynarodowego. Szeroki rozgos uzyskay zwaszcza publikacje L. Petrayckiego z dziedziny teorii prawa i R. Taubenschlaga z historii prawa antycznego. Badania sowianoznawcze reprezentoway w nauce polskiej poziom szczeglnie wysoki, ze wymienimy tu tylko prace K. Moszyskiego z etnografii, K. Nitscha, J. Rozwadowskiego, T. Lehra-Spawiskiego i M. Ma-eckiego z jzykoznawstwa. Trwae owoce swych bada nad histori literatury polskiej pozostawili I. Chrzanowski, S. Pigo, J. Krzyanowski i J. Klemer. W filologii klasycznej wiatowy poziom reprezentowali hellenici T. Zieliski i T. Sinko, bizantolog L. Sternbach i badacz aciskiej literatury redniowiecznej R. Gansiniec. Powan przeszkod do jeszcze peniejszego rozwinicia bada naukowych w latach 1918-1939 byy ustawiczne trudnoci natury finansowej, 350 powodujce brak niezbdnego wyposaenia, co odnie naley przede wszystkim do nauk matematyczno-przyrodniczych i technicznych. Tym wiksze znaczenie miaa dziaalno instytucji naukowych, inspirujcych badania naukowe i koordynujcych je, w czym przodowaa Polska Akademia Umiejtnoci (kontynuatorka zaoonej w 1873 r. Akademii Umiejtnoci), a take zaoone jeszcze w 1907 r. Warszawskie Towarzystwo Naukowe. Mniejsz stosunkowo rol odgrywaa Akademia Nauk Technicznych (zaoona 1920), z uwagi na niedocenianie praez wadze pastwowe i organizacje spoeczne wagi techniki. Obok wspomnianych ju trudnoci finansowych niemay wpyw na ten stan rzeczy wywierao konserwatywne nastawienie inteligencji polskiej w okresie midzywojennym, nie stwarzajce korzystnego klimatu dla rozwoju tej gazi nauk stosowanych. d. Literatura W pocztkowym okresie lat midzywojennych nadal znaczn rol w twrczoci, literackiej odgrywao starsze pokolenie pisarzy, uksztatowane jeszcze w dobie modernizmu. yli jeszcze tacy wielcy prozaicy jak S. eromski, W. Reymont, A. Strug, W. Berent i tej rangi poeci, jak J. Kasprowicz, A. Lange, B. Ostrowska, L. Staff, B. Lemian. W miar upywu pierwszych lat niepodlegoci, tak dugo oczekiwanej i upragnionej, niektrzy z tych pisarzy, jak przede wszystkim eromski, dokonywali konfrontacji swych nadziei i pragnie z rzeczywistoci, co skaniao ich do wycigania wnioskw penych goryczy a zarazem nacechowanych wyranym radykalizmem spoecznym. Owocem tych przey wielkiego pisarza by ostatni jego utwr, zatytuowany Przedwionie. Wkrtce po ukazaniu si powieci zmar jej autor (1925), tego samego roku rwnie Reymont, w rok za potem Kasprowicz. Zmiana tonacji zaznaczya si rwnoczenie w twrczoci poetw czcych dawn epok z now. W twrczoci Staffa obserwujemy zwrot w kierunku spraw ycia codziennego, u Lemiana cilejsze powizania fantastyki z obserwacj konkretw spoecznych. Zasadniczy kierunek rozwojowi literatury nadao jednak modsze pokolenie pisarzy, zwizanych z kilku*grupami literackimi, nadajcymi charakterystyczny obraz yciu literackiemu dwudziestolecia. Gwny ton temu yciu nadaway przy tym\- skrycie ze sob rywalizujce o prymat - rodowiska Warszawy i Krakowa, w znacznie mniejszej mierze Poznania, Lwowa, odzi, czy Wilna. Przewiadczenie, e w ramach niepodlegego pastwa ycie bdzie znacznie lepsze, znalazo pocztkowo bardzo mocny wyraz u tego typu modych wwczas pisarzy, jak J. Tuwim, czy K. Wierzyski. W tej atmosferze uksztatowaa si grupa, ktra w kabarecie Pod Pikadorem w Warszawie organizowaa wieczory literackie i artystyczne. W 1920 r. wyszed pierwszy numer wydawanego przez ni Pisma "Skamander" (1920 -1939). Reprezentanci tej grupy odrzucili wznios tematyk poezji modopolskiej, lansujc szerzej tematyk "dnia 351 powszedniego", blisk szaremu czowiekowi. Rwnie ich forma poetycka zmierzaa do nadania utworom cech komunikatywnoci, dostpnych dla szerszego odbiorcy. Wrd "skamandrytw" wyroso szereg odrbnych wybitnych indywidualnoci, jak J. Tuwim, A. Sonimski, J. Lecho, K. Wierzyski, J. Iwaszkiewicz. Grup, ktra mocniej akcentowaa radykalizm spoeczny, tworzyli krakowscy i warszawscy propagatorzy futuryzmu, jak J. Jankowski, T. Czy-ewski, B. Jasieski, S. Modoeniec, A. Stern. rde inspiracji poetyckiej szukali oni zarwno w starej kulturze ludowej jak i w wiecie nowoczesnej techniki. Z podobnych przesanek wychodzia - rwnie cica ku lewicy - grupa skupiona wok czasopisma "Zwrotnica" (pocztkowo pismo, a w latach 1924- 1926 grupa literacka, zwana rwnie Awangard krakowsk) ze swymi gwnymi przedstawicielami: T. Peiperem, J. Przy-bosiem, J. Brzkowskim i J. Kurkiem. Tu take powstay ugrupowania pomniejsze, jak Litart czy Helion. Z innych grup pisarskich, przede wszystkim poetyckich, naley wymieni poznask grup "Zdrj" (1917 - 1922) propagujc programowo eks-presjonizm, do ktrego mona zaliczy: J. i W. Hulewiczw, J. Stura, E. Zegadowicza i J. Wittiina