Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Zupełnie tak samo jak absolutni monarchowie Francji byli zmuszeni powoływać się na boskie prawa królów, tak współcześni dyktatorzy Rosji sowieckiej są zmuszeni do wydawania fortuny na propagandę celem uprawomocnienia swoich rządów w oczach zniewolonych poddanych. Zrozumienie właściwej funkcji rządu jest bardzo niedawnym osiągnięciem w historii ludzkości. Ma ono zaledwie dwieście lat, a sięga czasów Ojców Założycieli rewolucji amerykańskiej. Oni nie tylko zidentyfikowali charakter i potrzeby własnego społeczeństwa, lecz również opracowali metody uczynienia społeczeństwa wolnym. Wolnego społeczeństwa, tak jak każdego innego wytworu człowieka, nie da się osiągnąć przypadkiem, pobożnymi życzeniami czy dobrymi intencjami przywódcy. Całościowy system prawny, oparty na obiektywnie ważnych zasadach, jest niezbędny, aby społeczeństwo stało się wolne i wolność tę zachowało. Ma to być system, który nie zależy od motywów, charakteru moralnego czy intencji jakiegokolwiek urzędnika państwowego i nie stwarza ani sposobności, ani prawnej luki dla rozwoju tyranii. Amerykański system checks and balances* był właśnie takim osiągnięciem. I choć pewne sprzeczności w Konstytucji amerykańskiej pozostawiają furtkę dla wzrostu państwowości, to jednak niezrównanym osiągnięciem było pojmowanie konstytucji jako środka ograniczania i zawężania władzy państwowej. Obecnie, w dobie podejmowania zgodnego wysiłku w celu wyrugowania tej kwestii, nie będzie zbyteczne powtórzenie, że Konstytucja amerykańska jest edyktem ograniczającym możliwości rządu, a nie osób prywatnych. Nie narzuca ona sposobu postępowania osobom prywatnym, lecz rządowi. Nie jest też * Checks and balances — seria ograniczeń nałożonych na różne departamenty rządu w celu uniemożliwienia im przejmowania dla siebie uprawnień powierzonych innemu departamentowi. 138 przywilejem dla władzy rządowej, lecz dokumentem broniącym obywateli przed rządem. Rozważmy teraz zakres moralnej i politycznej inwersji we współcześnie dominującej koncepcji rządu. Otóż, miast pozostawać obrońcą praw człowieka, rząd staje się ich najgroźniejszym gwałcicielem. Miast bronić wolności, rząd wprowadza niewolnictwo. Zamiast bronić ludzi przed tymi, którzy pierwsi stosują przemoc fizyczną, rząd sam inicjuje użycie przemocy fizycznej oraz przymusu, dowolną metodą i w każdej kwestii, jaką uzna za stosowną. Miast funkcjonować jako narzędzie obiektywności w stosunkach międzyludzkich, rząd stwarza nieludzkie, nielegalne władanie niepewności i strachu z użyciem nieobiektywnych praw, których interpretację pozostawia samowolnym decyzjom przypadkowych biurokratów. Miast chronić jednych ludzi przed szkodliwymi skutkami wybryków innych, rząd rości sobie prawo do nieograniczonych wybryków. W ten oto sposób zbliżamy się w szybkim tempie do stadium inwersji ostatecznej, czyli takiego stadium, w którym rząd ma swobodę czynienia wszystkiego, czego zechce, podczas gdy obywatele mogą działać za przyzwoleniem. Takie stadium jest typowe dla najbardziej ponurych okresów w historii ludzkości. Jak dotąd, często wypowiada się pogląd, że pomimo swego materialnego postępu ludzkość nie osiągnęła proporcjonalnego postępu w rozwoju moralnym. Pogląd ten zwykle kwituje się pesymistyczną refleksją o naturze ludzkiej. Prawdą pozostaje fakt, że stan moralny ludzkości jest żenująco zły. Jednakże uwzględniając monstrualne inwersje moralne rządów (umożliwiane moralnością typu altruistyczno-kolektywistycznego), pod panowaniem których ludzkości przyszło przeżyć większość swej historii, można zacząć się dziwić, jak człowiek zdołał zachować choćby i pozory cywilizacji, oraz jakież to niezniszczalne resztki poczucia własnej godności pozwalają mu poruszać się na dwu nogach, w pozycji wyprostowanej. Można także jasno postrzegać naturę zasad politycznych, które należy uznać i zalecać jako część walki o intelektualne odrodzenie człowieka. (grudzień 1963) 15. Finansowanie rządu w wolnym społeczeństwie AYN RAND Jaka byłaby właściwa metoda finansowania rządu w całkowicie wolnym społeczeństwie? Zwykle to pytanie stawia się w związku z zasadą obiekty wi-styczną. Głosi ona, że w wolnym społeczeństwie rządowi nie wolno inicjować użycia przemocy fizycznej. Wolno mu natomiast zastosować ją odwetowe przeciw tym, którzy posługują się nią pierwsi. Ponieważ nałożenie podatków nie jest żadnym ucieleśnieniem przemocy,.zatem powstaje pytanie: W jaki sposób rząd wolnego kraju miałby zbierać fundusze konieczne do finansowania swoich świadczeń? W całkowicie wolnym społeczeństwie podatki (a mówiąc ściśle — opłaty za usługi rządowe) byłyby dobrowolne. Ponieważ odpowiednie usługi rządu (policja, siły zbrojne, sądownictwo) są niezaprzeczalnie potrzebne pojedynczym obywatelom i bezpośrednio wpływają na ich interesy, więc ci zainteresowani obywatele będą (i powinni) chętnie płacić za takie usługi, tak jak płacą za ubezpieczenie. Problem uprawomocnienia zasady dobrowolnego finansowania rządu i określania najlepszych metod jej praktycznego zastosowania jest bardzo złożony i należy do dziedziny filozofii prawa. Zadaniem filozofii politycznej jest wyłącznie ustanowienie charakteru tej zasady i wykazanie jej wykonalności. Wybranie konkretnej metody realizacji jest obecnie bardziej niż przedwczesne. Wynika to z faktu, że zasada ta będzie wykonalna jedynie w całkowicie wolnym społeczeństwie, czyli w takim, którego rząd zostanie konstytucyjnie zmuszony do wykonywania swoich właściwych, podstawowych funkcji. (Rozważania o funkcji rządu, patrz rozdz. 14). 140 Istnieje wiele możliwych metod dobrowolnego finansowania rządu. Jedną z nich jest (stosowana w niektórych państwach europejskich) loteria rządowa. Są też i inne. Jako ilustrację, i wyłącznie jako taką, rozważmy następującą możliwość. Otóż jedną z najbardziej niezbędnych usług, którą tylko rząd może wyświadczyć, jest ochrona umów kontraktowych zawieranych przez obywateli między sobą. Przyjmijmy, że rząd miałby chronić (tj. uznać za prawnie ważne i obowiązujące) tylko te kontrakty, które ubezpieczono, uiszczając składkę (na rzecz rządu) w postaci prawnie ustalonego procentu od sum, na które opiewa transakcja kontraktowa. Takie ubezpieczenie nie byłoby obowiązkowe