Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

2. M., retor grecki działający w Rzymie za czasów Horacego. 3. zob. Yulcatius Moschos. Mościła (także Musalla, Musella) dziś Mozela, fr. Moselle, niem. Mosel; rzeka w Gallia Belgica wypływająca z Yogesus Mons, wpada do Renu w pobliżu Confluentes (dziś Koblencja) w Germanii. Auzoniusz poświęcił jej mały poemat. Mosmes (imię niepewne) autor (nie zachowanej) historii Egiptu w epoce hellenistycznej, Ajgyp-liakd. Mossyni zob. Mosymect. mosty (łac. pons, gr. gtfyra) najdawniejsze m. greckie i rzymskie budowane były z drzewa na palach, np. pons Sublictus na Tybrze w Rzymie z VI-w. p.n.e. Stopniowo zaczęto wprowadzać kamień do budowy m. Przede wszystkim z kamienia wznoszono słupy mostowe. Koło Myken zachowały się ślady słupów kamiennych m. z okresu mykeńskiego. Etruskowie zastosowali przy budowie m. konstrukcję murowanych łuków, zachowanych np. koło Bieda w północnej Italii. Konstrukcję tę udoskonalili Rzymianie, którzy na dębowych palach ustawiali słupy o grubości dochodzącej do 12 m, wykonane z bloków kamiennych lub z cementu z olicowa-niem kamiennym. Na słupach spoczywały sklepione łuki o rozpiętości od 5 do 38 m, utworzone z bloków kamiennych ułożonych w klińce i łączonych bez zaprawy żelaznymi klamrami zalanymi ołowiem. Wierzchem m. biegł gościniec od 5 do 19 m szeroki, opatrzony z boków balustradą. Część środkowa, zw. Her (droga), przeznaczona była dla pojazdów, boczne pasma decur-soria - dla pieszych. U wejścia na m. często budowano łuki o trzech bramach. Do zachowanych m, należą m. in. w Rzymie pons Fabricius (dziś Ponte Quattro Capi) z I w. p.n.e. oraz pons Cestius (dziś Ponte sań Bartolomeo). Największym w. rzymskim był m. Trajana na Dunaju (długości 1100 m, szerokości 13-19 m), znany z reliefu na kolumnie Trajana. Starożytnym znana była również technika stawiania m. wojennych, pontonowych. Budowano je z zestawionych łodzi lub z wielkich beczek, na których przymocowywano belki. Mosychlos góra we wschodniej części wyspy Lemnos. Mosynoeci albo Mos(s)ynf (gr. Mos(ś)ynokoj) lud, który zamieszkiwał wybrzeże Pontu, na wschód od Tibarenów i Chałybów. motakowie (gr. móthakes lub móthones) dzieci helotów, pochodzące często z małżeństw mieszanych (helotek ze Spartiatami); wychowywane wspólnie z młodymi Spartiatami otrzymywały wolność, a czasem nawet prawa obywatelskie. Motya miasto na wysepce San Pantaleo pizy zachodnim brzegu Sycylii, połączone z wyspą mostem. Założone przez Fenicjan na terytorium Elimów. Miejsce pobytu floty kartagińskiej w czasie jej walk z miastami greckimi na Sycylii. W r. 397 zabrane Kartagińczykom przez Dio-nizjosa I, a w następnym roku obrabowane przez Himilkona, wodza, kartagińskiego, który przeniósł mieszkańców M. do Lilibeum. mozaika obraz lub dekoracja powstała z układania różnobarwnych i różnokształtnych kawałków kamieni, terakoty lub szkła. Rzymianie wyróżniali trzy zasadnicze techniki układania m.; opus barbaricum, tesselatum i yermiculatum. W pierwszej wzory (geometryczne lub roślinne) uzależnione były od naturalnego kształtu kamienia, w drugiej kamienie formowane w sześcio- Mucia 497 Mummii kątne słupki układano we wzór, w trzeciej obróbkę kamienia uzależniano od projektowanego rysunku. We wszystkich technikach materiał nakładano na grunt składający się z masy wapiennej, piasku, gliny i oleju. M, znana jest w starożytności od III tysiąclecia p.n.e. Występowała na terenie Chaldei, Egiptu, Krety, Grecji i cesartwa rzymskiego. Od I w. rozpowszechnia się we wszystkich typach budownictwa publicznego i prywatnego. W tematyce przedstawień występują ilustracje mitów, wydarzeń historycznych, sceny rodzajowe, pejzaże itp. Najpiękniejsze starożytne m. pochodzą z wykopalisk pompejańskich (walka Aleksandra Macedońskiego z Dariuszem pod Issos, Bakchus na panterze, gołąbki pijące z czary i inne). Mucia żona Pompejusza Wielkiego. Mucianus przydomek rodu Licyniuszów (zob. Licinii). Mucii Mucjusze, rzymski ród plebejskiego pochodzenia. 1. Caius Mucius Cordus, jeden z bohaterów legend związanych z wojną przeciw Porsennie. Podczas oblężenia Rzymu przez Etrusków w r. 508 p.n.e., za zgodą senatu udał się do obozu nieprzyjacielskiego, by zabić Por-. senne, przez pomyłkę jednak zabił pisarza zamiast króla. Został schwytany i postawiony przed Porsenną, który zażądał wydania spiskowców, grożąc torturami. Zamiast 'odpowiedzi Af. włożył w ogień prawą rękę, chcąc pokazać, że nie lęka się tortur ani śmierci. Król zdumiony tym czynem i przerażony wiadomością o spisku na swe życie uwolnił Af. i zawarł pokój z Rzymianami. Af. otrzymał przydomek Scaevola (Mańkut), który stał się przydomkiem całego rodu. 2. Publius Af. Scaevola, syn konsula z r. 175 p.n.e., konsul z r. 133 p.n.e. Popierał plany Tyberiusza Grakcha, po jego śmierci przeszedł na stronę optymatów. Nie odnosił się życzliwie do Scypionów, z tego powodu Lucyliusz atakował go • w swych utworach. Scewoli przypisują odebranie najwyższemu kapłanowi (Pontifex ma-xmms) prawa prowadzenia roczników państwowych. Odznaczał się wybitną znajomością prawa oraz darem wymowy. 3. Qulntus Af. Scaevola Augur, syn konsula z r. 175 p.n.e., konsul z r. 117 p.n.e. Zarządzał Azją w r. 121 p.n.e. Wyszydzany przez niego Albucjusz oskarżył go o nadużycia. Af. bronił się sam i został uniewinniony. Był konserwatystą. Nie brał udziału w walkach wewnętrznych. Jego rozległa wiedza prawnicza była bardzo ceniona. Cyceron i Attykus szczycili się tym, że byli jego uczniami. 4. Qumtus Af. Scaevola, zwany zwykle Pontifex Maximus, syn konsula z r. 133 p.n.e. Wszystkie niemal urzędy piastował wraz z mówcą Krassusem Jako namiestnik Azji surowo postępował z nieuczciwymi dzierżawcami podatków, którzy nie mogąc się na nim zemścić, oskarżyli jego przyjaciela, Rutyliusza. Scewoli nie udało się go obronić. W r. 95 p.n.e