Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

W jej okolicach pojawiBy si równie| wojska szwedzkie wezwane przez Szujskiego w celu wspomo|enia go w walce z siBami samozwaDca, który, pokonany, zginB w KaBudze w 1610 r. (po jego [mierci dowództwo nad wojskami samozwaDca przejB ataman Iwan Zarudzki; w jego obozie znalazBa si równie| Maryna Mniszchówna, z któr razem kontynuowali walk przeciwko prawowitej wBadzy a| do 1614 3.). Dla Polski opowiedzenie si Szwedów po stronie Szujskiego byBo powo- 54 MIECZYSAAW SMOLEC dem do oficjalnej wojny z Rosj której szczytowym momentem, po zajciu SmoleDska, byBa bitwa pod KBuszynem w lipcu 1610 3., wygrana przez Polaków. PrzyspieszyBo to upadek Szujskiego, który zostaB zdetronizowany i zesBany do klasztoru. WBadz w Moskwie przejB nastpny przedstawiciel bojarstwa, Fiodor MstisBawski, z którym Polacy rozpoczli pertraktacje, zabiegajc o tron moskiewski dla polskiego królewicza WBadysBawa. Polacy weszli do Moskwy, Kreml obsadziBa zaBoga polska, a WBadysBaw, na podstawie obustronnej umowy (która nigdy nie weszBa w |ycie), zaczB u|ywa tytuBu cara. Obecno[ Polaków na Kremlu, zajcie przez Szwedów Nowogrodu Wielkiego w 1611 3., 0 przede wszystkim ogólny chaos w paDstwie, który najbardziej dawaB si we znaki szlachcie, kupiectwu, rzemie[lnikom i bogatszej cz[ci wBo[cian wywoBaB pragnienie  powrotu do porzdku". Za tym  porzdkiem" wypowiedziaBy si równie| miasta póBnocne, póBnocno-wschodnie oraz miasta poBo|one na wschodnich i poBudniowych kraDcach paDstwa. Pomoc warstwom [rednim okazywaBo tak|e duchowieDstwo. Na pocztku 1612 r. na wschód od Moskwy wybuchBo wielkie powstanie pod wodz kupca Kuzmy Minina i ksicia Dmitrija Po|arskiego, które przerodziBo si w swoiste  pospolite ruszenie" spoBeczeDstwa rosyjskiego, doprowadzajc w koDcu do wyswobodzenia kraju od obcych wojsk. Po zdobyciu przez powstaDców Moskwy zebraB si Sobór Ziemski, który wybraB na cara Rosji syna Filareta, MichaiBa Romanowa (1613-1645). ZaBo|yciel nowej,  rodzimej", bo rosyjskiej dynastii Romanowów, car MichaiB miaB 16 lat, kiedy obejmowaB tron, std przez pewien czas w jego imieniu krajem rzdziBa faktycznie jego matka, a potem, ze wzgldu na nieudolno[ cara, od 1619 r