Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Gwarantuje bowiem, że bez jego wiedzy i woli nie ulegnie pogorszeniu jego sytuacja prawna w następstwie dokonanego przejęcia długu. W tych granicach chronione są zarazem interesy przejemcy długu. Rozwiązanie to jest źródłem trwającej w teorii polskiego prawa cywilnego kontrower- 910 sji co do tego, czy przejęcie długu jest kauzalną czynnością prawną. Dylemat ten nie może być rozwiązany w sposób stanowczy, ponieważ rozstrzygnięcia ustawy są połowiczne. Nie ma to zresztą znaczenia praktycznego, ponieważ polski system prawny nie zawiera reguł ogólnych dla kauzalnych albo abstrakcyjnych czynności prawnych. II. Kumulatywne przystąpienie do długu 1. Reguły ogólne W razie kumulatywnego przystąpienia do długu dotychczasowy dłużnik 911 - w odróżnieniu od przejęcia długu - nie zostaje zwolniony z zobowiązania; pozostaje więc nadal dłużnikiem, przy czym obok niego pojawia się przystępujący do długu jako drugi dłużnik odpowiedzialny solidarnie. W rezultacie następuje tu więc pomnożenie podmiotów po stronie długu. Kumulatywne przystąpienie do długu może mieć swe źródło w umowie lub w innych zdarzeniach pralnych określonych w ustawie (ex legę). Umowa o przystąpienie do długu nie została uregulowana żadnymi szczególnymi przepisami prawnymi. Jest jednak dopuszczalna w ramach ogólnej swobody umów. Może ona być zawarta między dłużnikiem a przystępującym do długu; przyjmuje wówczas postać umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej albo między przystępującym a wierzycielem. 2. Ustawowe przystąpienie Ustawowe kumulowanie przystąpienia do długu reguluje art. 526 KC. W myśl 912 tego przepisu nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego staje się Nb. 910-912 I 316 Rozdzial IX. Zmiana wierzyciela lub dłużnika dłużnikiem solidarnym - obok zbywcy - w zakresie zobowiązań związanych z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, i to bez względu na to, z jakiego zdarzenia zobowiązania te powstały (umowy, bezpodstawnego wzbogacenia, itp.). Natomiast przez nabywcę rozumie się tego, kto nabył przedsiębiorstwo lub grunt rolny stanowiący substrat gospodarstwa rolnego (por. art. 553 KC) w drodze umowy. Chodzi tu zatem o pochodne i translatywne nabycie. Normy art. 526 KC nie stosuje się więc np. do nabycia w drodze dziedziczenia, zasiedzenia, egekucji lub rękojmi wiary publicznej, por. bliżej J. Mojak, [w:] Pietrzykowski. KC. Komentarz, s. 1306. Dzięki tej instytucji wierzyciel uzyskuje silne zabezpieczenie wykonania swojej wierzytelności. Chroniąc jednak zarazem interesy nabywcy ustawa: 913 1) wyłącza przystąpienie do długu, o którego istnieniu nabywca nie wiedział mimo zachowania należytej staranności. Ustawa chroni więc w tym przypadku dobrą wiarę nabywcy (por. orz. SN z 5.5.1993 r.; opubl. OSN 1993, póz. 218); 914 2) ogranicza odpowiedzialność nabywcy do wartości nabytego gospodarstwa lub przedsiębiorstwa (pro viribus patrimonii). Por. orz. SN z 13.2.1985 r.; opubl. OSP 1986, póz. 53 z glosą M Kępińskiego. 915 Norma art. 526 KC ma charakter bezwzględnie wiążący z uwagi na to, że chroni interesy osoby trzeciej - to znaczy wierzyciela zbywcy (por. orz. SN z 25.1.1983 r.; opubl. OSN 1983, póz. 139). Bez jego zgody odpowiedzialność zbywcy i nabywcy przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa rolnego nie może być ograniczona lub wyłączona (art. 526 zd. 3 KC). 916 W związku z tym należy stanąć na stanowisku, że umowa zbycia przedsiębiorstwa (art. 75' KC) obejmującego w myśl art. 551 pkt 5) KC zobowiązania związane z jego prowadzeniem, nie powoduje zwolnienia zbywcy przedsiębiorstwa z jego zobowiązań wobec wierzyciela1, jeżeli ten nie wyraził na to swojej zgody. Sama umowa zbycia wywoła więc jedynie konsekwencje w stosunkach wewnętrznych (tj. między nabywcą a zbywcą przedsiębiorstwa). Znaczy to, że zbywca będzie miał roszczenia zwrotne wobec nabywcy przedsiębiorstwa, w razie gdy z racji swojej odpowiedzialności solidarnej świadczyć będzie wierzycielowi (art. 376 KC). 1 Odmiennie M. Pożniak-Niedzielska, Zbycie przedsiębiorstwa w świetle zmian w Kodeksie cywilnym, PiP z. 6/1991, s. 42. Rozdział X