Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

dotyczy³a likwidacji barier utrudniaj¹cych wykorzystywanie nowych technologii komunikacyjnych oraz zniesienia ograni-' czeñ informacji. Autorem nazwy idei, która wkrótce mia³a staæ siê doktryn¹ amerykañskiej koncepcji komunikowania miêdzynarodowego, sta³ siê przewodnicz¹cy Federalnej Komisji do Spraw Komunikowania (FCC) James LJfy.J/y amerykañskim czasopiœmie „Free_Wgckf-(,,Wolny Œwiat") w numerze ósmym z 1944 r. opublikowa³ on artyku³ pod znamiennym tytu³em Swobodny przep³yw wiadomoœci musi ³¹czyæ narody (A Free Flow of News Must Link ³he Nations). We wrzeœniu 1944 r. Kongres USA przyj¹³ rezolucjê, w której wyra¿ono „wiarê w œwiatowe zasady wymiany informacji za poœrednictwem agencji informacyjnych, indywidualnych lub stowarzyszonych, wszelkimi œrodkami i bez wprowadzania ograniczeñ w stosunku do Ÿróde³, dystrybucji, podatków i kosztów. Prawo takie powinno byæ zagwarantowane odpowiedni¹ konwencj¹ miêdzynarodow¹". Wkrótce i przedstawiciele rz¹du amerykañskiego zaakceptowali tê - dotychczas lansowan¹ przez biznes informacyjny - ideê. Nowo mianowany w 1944 r. sekretarz stanu E. Stettinius Jr., zapowiedzia³: „Stany Zjednoczone planuj¹ podjêcie wstêpnych rozmów z innymi pañstwami, zmierzaj¹cych do osi¹gniêcia miêdzynarodowego porozumienia co do gwarancji uniemo¿liwiaj¹cych tworzenie jakichkolwiek barier na drodze wymiany informacji miêdzy wszystkimi narodami". Pierwszym krokiem w kierunku lansowania na forum miêdzynarodowym doktryny swobodnego przep³ywu informacji by³o przekonanie do jej zasad pañstw Ameryki £aciñskiej. Na Konferencji Pañstw Amerykañskich w Sprawie Wojny i Pokoju w Mexico City w lutym 1945 r. przyjêto jednomyœlnie rezolucjê o „swobodnym dostêpie do informacji", która opiera³a siê na projekcie zg³oszonym przez Stany Zjednoczone. Jedno-* 92 93 Swobodny przep³yw informacji Promocja idei czeœnie rz¹d amerykañski podj¹³ na forum rodz¹cych siê ONZ i UNESCO starania o zaakceptowanie tej idei jako zasady wspó³¿ycia miêdzynarodowego. Pomocny by³ tu fakt odgrywania przez Stany Zjednoczone przewodniej roli w opracowaniu podstawowych dokumentów tych organizacji: Karty Narodów Zjednoczonych czy Konstytucji UNESCO. Spotykana jest opinia, i¿ Karta NZ wzorowana jest na amerykañskiej konstytucji i reprezentuje te same wartoœci; podobnie jak projekt tekstu Powszechnej Deklaracji Praw Cz³owieka przygotowany przez amerykañsk¹ Komisjê Praw Cz³owieka, której przewodniczy³a Eleonora Roosevelt, ¿ona prezydenta USA. W rezultacie zajmowania tak aktywnej postawy przez dyplomatów USA, idea swobodnego przep³ywu sta³a siê Ÿród³em kilku specyficznych dla niej sformu³owañ we wspomnianych dokumentach. W Karcie- . NZ s¹ to odpowiednie fragmenty artykuju'1. i~55^ w Konstytucji UNESCO -fragment preambu³y i art. l.2.,w Powszechnej Deklaracji Praw Cz³owi¹-^ ka - art. 19.; w Miêdzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Polityczr__ nych z 1966 r. s¹ to artyku³y 18., 19., 20. {por.: Aneks). 3. 2. Promocja idei Po zakoñczeniu II wojny œwiatowej dzia³ania na rzecz wolnoœci informacji nie napotyka³y wiêkszych przeszkód. Jeszcze w grudniuJ94fiJixia Jorum ONZprzyjêto jednog³oœnie projekt rezolucji zg³oszony przy poparciu Stanów Zjednoczonych przez delegacjê Filipin. Rezolucja ta sta³a siê bardzo popularnym aktem cytowanym w wisty dokumentach prawa miêdzynarodowego. Znana p^Lnumerem 59 (l^/poleca³a Radzie Spo³ecz-no-Gospodarczej zwo³anie "miêdzynarodowej konferencji na temat wolnoœci informacji oraz „sformu³owanie pogl¹dów na temat praw, obowi¹zków i praktyki, które powinny byæ zawarte w koncepcji wolnoœci informacji". Rezolucja stwierdza³a miêdzy innymi: „Wolnoœæ informacji jest podstawowym prawem cz³owieka i kamieniem wêgielnym wszystkich swobód, obron¹ których zajmuj¹ siê Narody Zjednoczone. Wolnoœæ informacji zak³ada prawo do otrzymywania, przekazywania i publikowania wiadomoœci we wszystkich miejscach, bez ¿adnych przeszkód. Zrozumienie i wspó³praca miêdzy narodami (...) ca³kowicie zale¿¹ od wolnoœci informacji". W nastêpnym, 1947 roku Zgromadzenie Ogólne przyjê³o kolejne rezolucje dotycz¹ceTwestii informacji. Sponsorowane by³y one tym razem przez Zwi¹zek_Radziecki, który podj¹pruejS³ywe=p©³epj¹j¹c¹ pro-pagaridlfwojenn¹. W konselwehcji przyjêt| Rezolucjê 110 (ll)|w której potêpiono wszelkie formy propagandy wojennej, maj¹ce-ña^celu lub mog¹cejgowodowaæ albo wzmóc zagro¿enie dla pokoju, oraz Rezolucjê fl27(ll)Jjpiêtnuj¹c¹ rozpowszechnianie fa³szywych wiadomoœci i wzywajfæ¹~fz¹dy do zwalczania nieprawdziwych informacji, mog¹cych naruszyæ pokojowe stosunki miêdzy narodami. Porównanie treœci Rezolucji 59 (I) i 110 (II) oraz 127 (II) ukazuje zasadnicz¹ ró¿nicê w podejœciu do praw cz³owieka