Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Stopniowo od technik lekkich i powierzchownych (głaskania i powierzchowne rozcierania) przechodzimy do technik mocniejszych (delikatne ugniatania podłużne, uciski naprzemienne). Kinezyterapia Początkowo wykonuje się ruchy bierne w obrębie palców (zginanie i prostowanie), stawów śródstopno-palcowych i stawu skokowego w pełnym zakresie. W miarę poprawy stanu zdrowia przechodzi się do ćwiczeń czynnych, a przede wszystkim prostowania palców i zginania grzbietowego stopy. Pod koniec tego okresu wprowadza się ćwiczenia jak przy stopie płaskiej, wykonywane w pozycji siedzącej lub stojącej, oraz naukę chodzenia (z klinem koślawiącym). Fizykoterapia Okres adaptacji Stosuje się wybrane zabiegi z okresu kompensacji, a szczególnie elektrostymulację. Masaż Główny nacisk kładzie się na zwiększenie masy i siły mięśni oraz uaktywnienie przepływu krwi przez mięśnie porażone. Dużo uwagi poświęcamy ugniataniom zarówno poprzecznym, jak i podłużnym, wibracji, roztrząsaniu i wałkowaniu. Kinezyterapia Prowadzone ćwiczenia są kontynuacją z poprzedniego okresu. 7.8. Porażenie nerwu kulszowego (Paralysis nervi ischiadici) Przyczyną uszkodzenia nerwu mogą być: rany cięte i postrzałowe, złamanie kości miednicy i uda, guzy miednicy, ucisk głowy płodu podczas porodu, niewłaściwe wykonanie iniekcji domięśniowej do pośladka. W tym ostatnim przypadku bezpośrednio po iniekcji rozwija się niedowład stopy, a po kilku godzinach lub kilku dniach pojawia się ból. Stosowane zabiegi Postępowanie rehabilitacyjne jest takie samo jak przy porażeniu nerwu strzałkowego. 7.9. Porażenie nerwu twarzowego (Paralysis nervi facialis) Nerw twarzowy jest Vii. nerwem czaszkowym unerwiającym mięśnie mimiczne poza mięśniem dźwigaczem powieki górnej. Nerw ma tylko jedno odgałęzienie czuciowe, które odbiera pobudzenie z przednich 2/3 języka. Jądro ruchowe nerwu twarzowego stanowi grupa komórek w moście, będąca początkiem neuronu dolnego nerwu twarzowego. Jądro jest połączone z korą mózgową za pośrednictwem włókien stanowiących neuron górny. Nerw twarzowy może ulec uszkodzeniu w różnych odcinkach: - Górny neuron - może zostać uszkodzony w przypadku krwotoku, zakrzepu, guza itp. Uszkodzenie takie występuje zazwyczaj przy porażeniu połowiczym. Jest ono najbardziej widoczne w dolnej części twarzy, gdyż do górnej dochodzą włókna nerwowe z obu półkul, a do dolnej tylko z półkuli porażonej po przeciwnej stronie. - Dolny neuron -jądro nerwu lub jego włókna w obrębie mostu zostają czasami zaatakowane przez chorobę Heinego-Medina lub uszkodzone przez krwotok, guzy itp. - Włókna obwodowe - po wyjściu z mostu mogą zostać uszkodzone albo w kanale nerwu twarzowego, albo po przejściu do mięśni twarzy. Są to przypadki, z którymi będziemy mieli najczęściej do czynienia. Mogą one być wynikiem zapalenia ucha środkowego, ran, złamań czaszki, stanu zapalnego tkanek w obrębie otworu rylcowo-sutkowego, przechłodzenia, stłuczenia itp. W tym miejscu omówimy objawy i leczenie obwodowej postaci porażenia nerwu twarzowego nazywanej często porażeniem Bella. Uszkodzenie nerwu w otworze rylcowo-sutkowym Występuje jednostronne porażenie wiotkie i zanik wszystkich mięśni mimicznych połowy twarzy oraz zniesienie po tej stronie ruchów świadomych i emocjonalnych. W rezultacie: - Chory może otwierać oko, ale nie może go zupełnie zamknąć. Wskutek zniesienia odruchu mrugania oko nie jest wystarczająco chronione przed kurzem i dlatego występuje skłonność do łzawienia, a nawet stanów zapalnych spojówki. - Po stronie porażonej opada kącik ust i chory nie może go unieść. W czasie jedzenia pomiędzy zębami a policzkiem zbiera się pokarm, ponieważ chory nie może utrzymać napięcia mięśnia policzkowego, gdyż jest on porażony. - Chory nie może gwizdać. - Upośledzone jest wymawianie spółgłosek wargowych (m, n). - Po stronie porażonej chory nie może marszczyć czoła ani w kierunku poziomym, ani w pionowym. Jeśli przed porażeniem pacjent miał zmarszczki, to teraz ulegają one wygładzeniu. - Następuje wygładzenie fałdu nosowo-wargowego i zniesienie świadomego rozszerzania nozdrzy. Uszkodzenie nerwu powyżej otworu rylcowo-sutkowego. Poza wymienionymi objawami dochodzi do utraty czucia smaku w przedniej części języka, lub też, w zależności od poziomu uszkodzenia, do nadwrażliwości na pewne dźwięki. Zmiany mogą obejmować również nerw słuchowy. Stosowane zabiegi W przebiegu choroby trwającej dwa do trzech miesięcy (w porażeniach na tle zapalnym) możemy wyróżnić trzy okresy: - okres ostry, - okres podostry, - okres przewlekły. Okres ostry Leczenie w tym okresie ma charakter objawowy. Pacjent musi unikać ochłodzeń, przeciągów i kurzu. Na oko zakłada się opatrunek zabezpieczający przed zabrudzeniem. W celu podtrzymania kącika ust stosuje się haczyk z drutu, zaczepiony za ucho. Nie wykonuje się masażu ani kinezyterapii. Fizykoterapia W tym okresie można stosować miejscowo łagodne zabiegi cieplne. Okres podostry Fizykoterapia Poza stosowaniem zabiegów cieplnych wykonuje się elektrostymulację tylko za pomocą przerywanego prądu galwanicznego, niezależnie od tego czy występuje odczyn zwyrodnienia, czy też nie. Nie stosuje się prądów faradycznych, gdyż mogą wywołać wtórne przykurcze. Czasami zaleca się stosowanie parafinoterapii, diatermii krótkofalowej. Można także wykonywać jontoforezę jodową