Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Kobiety i czeladź prędko z tłumu uchodzić zaczęła ku wałom i murom. Król! Król! odzywali się, jedni drugim oznajmując. Dwie niewiasty, dwór cały zajmował przedsienie, księża, stojąc, błogosławili krzyżami. Po chwilce ozwała się pieśń pobożna i zagłuszyła wszystko. Ją teraz jedne słychać było; Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja. U Twego Syna Gospodina, Matko zwolena Maryja, Ziścij nam spust winam. Kyrie elejson! I pochód uświęcony tą pieśnią odwieczną stał się jakby uro czystością kościelną, jakby wielką procesją pobożnych. Wszystkie oblicza spoważniały, znikły uśmiechy, lecz razem znikła troska wszelka o przyszłość. Szli z modlitwą, więc z Bogiem. Bóg szedł z nimi. Tym gorętsze były modły, że oręż wymierzonym był przeciw Krzyżowi, przeciw tym, co się Marii sługami zwali... i w wielu sercach rodziła się wątpli wość... Z wolna tak pułki wyciągały z zamku żegnane chust wie . waniem, czapkami, cichymi głosy. Na Wawelu bito w dzwony. Król jechał otoczony przez wojewodów swych, a siwy włos rozwiewał mu powiew wiatru. Jechał i usta mu także poru szała modlitwa, a oczy szukały żony płaczącej i synowej, któ rej smutek do tak dziecinnej nie przystawał twarzy. Za rycer stwem, za ciurami, za czeladzią i wozami jechała na wysłanym wozie, czterema końmi zaprzężonym, otoczona swą służbą, czarno odziana jak żałobą, zakwefiona n żona wojewody, ze spuszczoną głową, z różańcem w ręku. Jechała jakby wieziona na stracenie za męża winy, jak pokutnica, jak ofiara. I zasła niała oczy, aby jej nie widzieli i nie poznawali ludzie, a nie piętnowali strasznym ognistym znakiem: zdrajcy żona! Na ulice Krakowa, przez które ciągnąć mieli, wyległ lud, aby zobaczyć i pożegnać króla. Około ratusza stał burmistrz pan Mikołaj Wirsing z pany radnymi Wigandem z Lupsicz, Mikołajem Rusinem, Mikołą z Sącza, Heynuszem z Nisy, a przy nich wójt Staszko i ławnicy. Do przejeżdżającgo króla z odkrytą głową zbliżył się burmistrz, uśmiechem go pozdra wiając serdecznym, na który król też dobrym słowem odpo wiedział. Teraz już między miastem a królem zgoda była i miłość, a obawy o zdradę nie miano. Z ramienia pańskiego wysadzona była starszyzna i nie gospodarzył tu wójt dzie dziczny, ale wierny królewski sługa . Rycerstwo się do mieszczan uśmiechało, z okien słano im pożegnania. Wracajcie zdrowi, a w dobrą godzinę! Bywajcie zdrowi! I dzwony biły u Panny Marii, po kościołach, po klasztorach. A potem gdy wszystko to, ludzie, ciury i wozy wyciągnęły w pole, stało się cicho i smutno. Ostatni dźwięk przebrzmiał. Ludzie patrzali, choć już nic widać nie było, i myśleli: ,,Z czym oni powrócą? " Stary król, co walczył pół wieku prostym żołnierzem, szedł może na ostatnią swą wojnę... Nie posłał wojewodów za sie bie, ciągnął sam, jak był nawykł, niosąc na posługę ludziom dłoń swoją, krew swą i wielkie swe serce. II T, rzeciego dnia po wyjściu z Krakowa, nad wieczo rem kładło się wojsko obozem pod wsią Wronne, u skraju lasu, nad rzeczką. Miejsce było dogodne, dla króla na nocleg stała pod kościółkiem plebania. W wiosce coś niecoś dostać było można, a las dostarczał drzewa do ognisk i na szałasy. Ludzie .powolnym pochodem byli znużeni i warczeli. Co tu noga za nogą się podkradać! wołał Łęczycanin SuJkosz, zasiadając przy ogniu. Wprost iść na tych zbójów, zewrzeć się z nimi i albo zginąć, albo zgnieść! Ale! odparł Wilczek z Turowa z siwym wąsem, człek wystały i doświadczony ale! Krew masz gorącą i chce ci się co rychlej do żonki powracać, a wojna ma prawa swoje. Nasz król odparł Sukosz nigdy nie zwykł był cho dzić jak teraz. Ostrożności do zbytku, tak jak byśmy się ich bali. Nasz król mówił powoli Wilczek, który tymczasem sobie pokrajane w sztuczki mięso na drewnianych rożenkach u ognia przypiekał nasz król dawniej mawiał, jam siam słyszał, że walnej bitwy wydawać nieprzyjacielowi, wszystko na jedne kość rzucając, nie godzi się, gdy wojsko nie ma przemagającej siły. Trzeba gonić za wrogiem, zasadzać się i ury wać po kawale, póki się dogodnej chwili za gardło nie porwie i nie zdusi. Tak wojował Krzywousty! Ano! krzyknął niecierpliwy Łęczycanin. Tymcza sem bestia Krzyżak pali sioła i miasta, kościoły i klasztory i ludzi wyrzyna. Ot co! Pomściemy to rzekł Wilczek pomściemy! . Do ogniska drudzy się zwlekać zaczęli. Wszyscy byli po sępni. Powolny pochód nie smakował im. Nie ma języka od granicy? spytał Sukosz. Musi być, bo ciągle ludziska jakieś przyjeżdżają rzekł przybyły Pakosz z Góry ale im gębę zamalowują, że z żad nego nic nie dopytać. Miny niegęste, król smutny... Kto wie, co się tam dzieje... Wszystko złe przez tego zdrajcę zakrzyczał Su kosz. Król go wykarmił, wychuchał, tłusty połeć smaro wał i ot co zyskał. Z tych wielkich panów zawsze ko rzyść taka... Król przecie pamiętać musi, gdy powrócił z Rzy mu, a chciał swoje ziemie odzyskiwać, kim naówczas się po sługiwał? My biedaki szliśmy z nim, no i kmiecie a chłopy. Dopiero gdy się wzmógł, przyszli panowie do niego. Ej, Sukosz przerwał śmiejąc się Wilczek jak to na tobie widać, że ty masz możnego sąsiada, który cię dusi! Sukosz zamilkł. Nadchodzili jedni, drudzy od ogniska szli. Spragniony po podróży lud szukał innego napoju nad wodę, co była w strumieniu, z którego już konie piły a piwa było omal". Jak, da Bóg, wojna się skończy dokończył po chwili Sukosz choćby król wojewodzie przebaczył, ubiję tego zło czyńcę. Gdyby nie on, z Krzyżakami byśmy się rozprawili. A o Czechu to zapomniałeś? wtrącił inny. Na niego czekają i gorzej go się król obawia niż Wielkopolan. Ja my ślę dodał jakby oni Nałęcze, czy jakie tam diabły, uka zały się przeciwko nam, a huknęlibyśmy do siebie gdyby dziesięciu wojewodów ich wiodło, bić się przeciwko królowi nie będą. Nie wszyscy w to podobno wierzyli, bo się nikt z potwier dzeniem nie odezwał. Co to za babę na wozie wiozą za wojskiem? zapytał Sukosz. Cztery konie w wozie, ludzie dostatnio odziani. Co to za kobieta? Podglądałem, jadąc, myślałem, że choć mło da, jaka Abizail" królewska, ale gdzie tam! Stare babsko! I nie wiadomo kto to jest. A nie wiadomo rzekł Wilczek. I mnie ciekawość brała dowiedzieć się, ludzi badałem. Woźnica mi rzekł: ,,Ba ba" i tyle, jeden ze sług odparł: "Pani." Jak się zowie? " Na to on: "Albo ja wiem