Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

J. Unrug, biorąc pod uwagę braki amunicji i żywności oraz wygaśnięcie walk w kraju, zgłosił 1 X przez radio dowódcy floty niemieckiej w Zatoce Gdańskiej kontradm. H. Schmundtowi kapitulację. 2 X oddziały niemieckie wylądowały w porcie Helu i w Jastarni. 274. Zatopienfe greckiego kr|żownfka "Helle"15 VI I I 1940 r. 11 wojna światowa w 1939-45 c Przed włoską agresją na Grecję, która nastąpiła 28 X 1940 r., rozpoczęły się zbrojne prowokacje włoskie. 30 VII 1940 r. samoloty włoskie zbombardowały 2 kontrtorpedowce i 2 okręty podwodne na wodach greckich, a 15 VIII 1940 r. włoski okręt podwodny podszedł do wyspy Tenos w archipelagu Cykladów, na Morzu Egejskim i storpedował grecki krążownik "Helle" o wyporności 2115 t. Rząd grecki, nie chcąc zadrażniać napiętych stosunków z Włochami, ogłosił, że krążownik został zatopiony przez okręt podwodny "niewiadomego pochodzenia". 275. Powstanie w Hercegowlnie w 1861/62 r Już w 1856 r. wybuchło w Hercegowinie powstanie, inspirowane przez Czarnogórę, będącą bazą powstańców. Gdy powstanie to już przygasało, liircy spacyfikowali w 1861 r. cztery powstańcze wsie: Baljci, Vracenovići, Pilatovći i Miruśe, paląc zabudowania i mordując tych nveszkańców, któ 229 rzy nie zdążyli ujść. Czyn ten wzburzył ludność i spowodował wznowienie powstania, które zogniskowało się w rejonach graniczących z Czarnogórą, z której szli ludzie, broń i zaopatrzenie. Na czele powstania stanął wojewoda Luka Vukanović. Turcy ściągnęli wojska znad serbskiej granicy, ale dziki, górzysty i lesisty teren, pełen kryjówek i pozbawiony osiedli, nie pozwalał na zorganizowanie żadnej większej, skutecznej akcji wojskowej, a i powstańcy, słabi liczebnie, ograniczali się jedynie do akcji partyzanckich. Turcy odizolowali tereny przygraniczne i powstanie, nie mogąc się wykazać żadnym sukcesem i nie uzyskawszy poparcia ludności w głębi kraju, wygasło pod koniec 1862 r. 276. Wojna z karlistami w Hiszpanii w 1873-76 r Gdy w II 1873 r. król hiszpański Amadeusz I abdykował i rządy objęli republikanie - w kraju zapanowała anarchia. Prawie cała Aragonia i północ Kastylu stanęły po stronie pretendenta do tronu ks. Karola (Don Carlosa), który przybył z Francji i ogłosił się królem. Szereg miast ogłosiło się samodzielnymi kantonami, powstała Katalonia; wojna domowa ogarnęła całą Hiszpanię. Większość wojsk rządowych zaangażowana była na płd. kraju i dzięki temu karliści, którymi od II 1873 r. dowodził gen. A. Dorregaray, szybko opanowali płn. część kraju po rz. Ebro; stolicą ich stała się Estella. Siły karlistów, liczące początkowo ok.15 000 żołnierzy, wzrosły pod koniec 1873 r. do ok. 60 000, a w 1874 r. - do ok. 100 000; sytuacja wojsk rządowych stała się krytyczna, oblężone zostało Bilbao. 2 I 1874 r. prezydent E. Castelar ustąpił, a nazajutrz gen. M. Pavia rozpędził Kortezy; na czele państwa stanął marsz. F Serrano, zebrał on 80-tysięczną armię i ruszył przeciwko karlistom. Rozgorzały zacięte, okrutne walki, ale żadna ze stron nie mogła uzyskać przewagi. 29 XII 1874 r. gen. A. Campos dokonał zamachu stanu i wprowadził na tron Alfonsa, ks. Asturii (Alfons XII). Król zaapelował o zakończenie walk, obiecał amnestię i jednocześnie ze 150- -tysięczną armią rozpoczął ofensywę. Papież, Anglia i Francja, popierające dotychczas karlistów - uznały króla Alfonsa. Był to cios dla karlistów, który spowodował rozkład w ich szeregach; siły ich zaczęły szybko topnieć, odpadali stronnicy. W XI 1875 r. gen. A. Campos opanował Katalonię, walczono w Nawarze i Baskonii.15 II 1876 r. wojska rządowe rozpoczęły ostateczną ofensywę;19 II gen. Primo de Rivera zdobył Estellę, 21 II gen. J. Quesada zdobył Tolosę, gdzie znajdował się sztab karlistów. Don Carlos z batalionem żołnierzy uszedł do Francji, a wojska jego skapitulowały. Ok.10 000 żołnierzy zajęło się bandytyzmem. 277. Wojna domowa w Hiszpanii w 1936|9 r Zwycięstwo wyborcze Frontu Ludowego w 1936 r. wywołało reakcję prawicy.18 VII 1936 r. wybuchł bunt wojsk w hiszpańskim Maroku i rozprzestrzenił się na cały kraj. Dowództwo objął gen. E Franco. Rebeliantów wspomagały Niemcy i Włochy, transportując ich z Afryki do Hiszpanii i zaopatrując w sprzęt wojenny; Niemcy przysłali lotniczy legion "Condor", a Włosi 50-tysięczny Korpus Ekspedycyjny. Republikanów zaopatrywały w sprzęt wojenny i ludzi ZSRR i Meksyk. Zorganizowano z ochotników komunistyczne brygady międzynarodowe, liczące 35 000 ludzi. Siły Republiki liczyły 835 000, a rebeliantów768 000 żołnierzy. W okresie do III 1937 r. rebelianci opanowali zach. część kraju i rozpoczęli walki o Madryt; cztery kolejne ofensywy rebeliantów nie przyniosły sukcesu, rozbity został włoski Korpus Ekspedycyjny. W okresie IV 1937 - II 1938 r. ofensywy republikańskie na Brunete, 230 231 Saragossę i Teruel - po początkowych sukcesach - odparte zostały z dużymi stratami. Po ciężkich walkach rebelianci opanowali Asturię. W okresie III 1938 - III 1939 r. rebelianci odcięli Katalonię, 26 I 1939 r. zdobyli Barcelonę. Ofensywa republikańska 25 VII -15 XI nad rz. Ebro, największa i najkrwawsza, zakończona została odwrotem republikanów. Po upadku Katalonii osamotniony Madryt skapitulował 28 III 1939 r. Był to koniec Republiki; gen. E Franco został dyktatorem Hiszpanu. 278. Brygady migdzynarodowe w wojnie hiszpańskiej w 1936|9 r Wojna domowa w Hiszpanii w 1936-39 r Po buncie wojskowym 18 VII 1936 r. przeciwko republikańskiemu rządowi w Hiszpanii i wobec zaangażowania się po stronie rebeliantów wojsk niemieckich i włoskich zaczęli spieszyć z pomocą republice ochotnicy z całego świata, a jako pierwsi - sportowcy zrzeszeń robotniczych, biorący w tym czasie udział w spartakiadzie w Barcelonie. Formowanie brygad rozpoczęto w X 1936 r.; 14 X utworzony został komitet organizacyjny, przemianowany następnie w Komisariat Wojenny Brygad Międzynarodowych. Pierwsze brygady uległy wkrótce reorganizacji i powstały nowe: XI niemiecko-austriacka im. E. Thalmanna, XII włoska im. G. Garibaldiego, XIII polska im. J. Dąbrowskiego, XIV francuska "La Marseillaise", XV angielsko-amerykańska im. A