Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Ludzie maj¹ potrzebê akceptacji. W warunkach bezwarunkowej akceptacji dzieci i doroœli mog¹ wzrastaæ w stanie zgodnoœci oraz w procesie samo- aktualizacji. Z drugiej jednak strony, je¿eli akceptacja jest warunkowa, lu- dzie mog¹ nie dopuszczaæ doœwiadczeñ do œwiadomoœci i ograniczaæ swój potencja³ samoaktualizacyjny. 8. Oceny odzwierciedlone wywieraj¹ wp³yw na s¹dy na temat siebie u dzieci. Rodzice dzieci z wysok¹ samoocen¹ cechuj¹ siê ciep³em i akceptacj¹, a - zarazem -jasnoœci¹ i konsekwencj¹ w egzekwowaniu wymagañ przestrze- gania zasad. 9. Dzieci kszta³tuj¹ swoje przekonania na temat podatnoœci na zmiany cech psychicznych skontrastowanych w kategoriach teorii substancjalnych cech i teorii zmiennoœci cech. Szczególne znaczenie w tym wzglêdzie posiada dokonywana przez nie ocena dobrego Ja - z³ego Ja. TEORIA FENOMENOLOGICZNA: ZASTOSOWANIA I OCENA TEORII ROGERSA ZASTOSOWANIA KLINICZNE Psychopatologia Rozbie¿noœæ doœwiadczenia Ja Rozbie¿noœci pomiêdzy elementami Ja Zmiana Warunki terapeutyczne niezbêdne do zajœcia zmiany Wyniki terapii skoncentrowanej na kliencie Zebranie specyficznych cech PRZYPADEK ILUSTRUJ¥CY TEORIÊ: PANIOAK Opis klientki i problemu Opis terapii Opis rezultatów terapii PRZYPADEK JIMA Dyferencjai semantyczny: teoria fenomenologiczna Uwagi na temat danych NAJNOWSZE ROZWINIÊCIA Rogersa przesuniêcie akcentu: przejœcie od jednostek do grup i spo³eczeñstwa Zainteresowanie Ja i wewnêtrznie motywowanymi celami POKREWNE PUNKTY WIDZENIA Ruch potencja³u ludzkiego Kurt Go³dstein (1878-1965) Abraham H. Maslow (1908- 1970) Egzystencjalizm OCENA KRYTYCZNA Fenomenologia Pojêcie Ja Konflikt, lêk i obrona Psychopatologia i zmiana Ocena podsumowuj¹ca G£ÓWNE POJÊCIA PODSTAWOWE TWIERDZENIA Tematyka rozdzia³u f N Czy masz bliskiego przyjaciela, z którym rozmawiasz, kiedy czujesz siê smutny, zdenerwowany lub z³y? W trudnych chwilach przyjaciel ten zdaje siê jedyn¹ osob¹ na œwiecie, która mo¿e sprawiæ, ¿e poczujesz siê lepiej. Co takiego szczególnego jest w tej osobie? Mo¿e twój przyjaciel potrafi pomóc ci siê zrelaksowaæ i stworzyæ bezpieczny klimat dla wyra¿enia twoich uczuæ. To by³o w³aœnie celem Rogersa w terapii. Stosowana przez niego terapia skoncentrowana na kliencie stanowi³a podstawê opracowanej przezeñ teorii osobowoœci. Pracuj¹c ze swymi klientami odkry³ to, w jaki sposób ludzie s¹ doprowadzani do zaprzeczania i zniekszta³cania swych doœwiadczeñ; skon- centrowa³ siê tak¿e na sposobach tworzenia klimatu stanowi¹cego podstawê wzrostu i zmiany. W rozdziale tym mówiæ bêdziemy równie¿ o innych zna- cz¹cych postaciach zwi¹zanych z Ruchem Potencja³u Ludzkiego (Kurt Gold- stein, Abraham H. Maslow), egzystencjalizmem, a tak¿e dokonana zostanie podsumowuj¹ca ocena teorii osobowoœci opracowanej przez Rogersa. ^ „) PYTANIA 1. Jakie implikacje dla przystosowania psychicznego ma brak zgodnoœci pomiê- dzy Ja a doœwiadczeniem? 2. Jakie rodzaje zmian w funkcjonowaniu osobowoœci sk³adaj¹ siê na polepsze- nie zdrowia psychicznego? Jakie s¹ decyduj¹ce elementy okreœlaj¹ce to, czy ludzie potrafi¹ zmieniæ siê psychicznie na lepsze? 3. Jak ró¿nie wygl¹da dana osoba ujêta dziêki samoopisowi z jednej strony i te- stom projekcyjnym z drugiej? 4. Dlaczego Rogersa ujêcie osoby traktuje siê jako czynnik koryguj¹cy ujêcie Freuda i ujêcie behawiorystów? ZASTOSOWANIA KLINICZNE W rozdziale tym bêdziemy rozwa¿aæ pogl¹dy Rogersa na temat psychopa- tologii, psychoterapii i zmiany osobowoœci. Pogl¹dy te stanowi¹ istotn¹ czêœæ jego teorii; de facto Rogers poœwiêci³ wiêkszoœæ swego ¿ycia zawodowego takim w³aœnie zastosowaniom klinicznym. Ujêcie skoncentrowane na oso- bie powsta³o na podstawie poradnictwa, gdzie by³o znane pod nazw¹ tera- pii skoncentrowanej na kliencie „oznaczaj¹cej, ¿e osoba poszukuj¹ca po- mocy by³a traktowana nie jako zale¿ny pacjent, lecz jako odpowiedzialny klient" (Rogers, 1977, s. 5)