Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

9. i Owidiusza, twórcy liryków Katullusa (ok. 84-54 r. p. n. e. ), autora elegii Albiusa Tibul-lusa (ok. 55 - 19 r. p. n. e. ) iPropercjusza (Sextus Propertius, ok. 50-15 r. p. n. e. ), któregopierwsze imię świetnie pasuje do jego poetyckiej twórczości: jegoerotyki, adresowane do pewnej nieznośnej Cyntii, dorównująpisanym dla Lesbii wierszom Katullusa. „Kupi-dynjest nagi”, pisałPropercjusz, „i nie lubi forteli, które sobie wymyśla piękno”. Publius Vergilius Maro, znany jako Wergiliusz (70-19 r. p. n. e. ), stworzył język, który rzadko budzi u czytelnika wrażenie przesytu- nawet jeśli mówi o sprawach bardzo przyziemnych. Jego Eklogizawierają wybór sielanek; Georgiki są apologią pracy na roli. Eneida, czyli opis podróży Eneasza, to długi epicki poematalegoryczny, który jest uznaniem zasług Homera i Grecji wobecRzymu. Relacjonując przygody Eneasza, który wyszedł cało zoblężenia Troi i który był przodkiem zarówno legendarnegoRo-mulusa, jak i rzymskiego gens lulii, Wergiliusz stworzyłmityczny rodowód, z którym gotów był się identyfikować każdywykształcony Rzymianin. Jego nieskończenie precyzyjny heksametrniełatwo poddaje się próbom przekładu. Pisał go w tempie jednegowersu dziennie przez dziesięć lat, tworząc melodię oniepowtarzalnym tonie - czystą i potoczystą, misterną i smętną: Felix qui potuit rerum cognoscere causas, (Szczęśliwy zaiste ten, który zdołał przyczyny wszechrzeczy poznać) Sed fugit interea, fugit irreparabile tempus. (Lecz uciekatymczasem, ucieka niepowrotnie czas). Omnia vincit Amor; et nos cedamus Amon. (Miłość wszystko zwyciężai my ulegamy miłości). Et penitus toto divisos orbe Britannos (Albo hen, do Brytanii, nadrugi świata aż koniec) Sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt. (Są łzy rzeczy -i wzrusza człowieczy ból łona) 12. W oczach Dantego Wergiliusz był ii maestro di lor che sanno, „mistrzem tych, którzy posiedli wiedzę”, „fontanną, z którejtrysnął strumień słów obfity”. Dla pierwszych chrześcijan byłpogańskim poetą, który - jak sądzono - w czwartej sielanceprzepowiedział narodziny Chrystusa. W oczach ludzi naszych czasówbył „władcąjęzyka (. . . ) poetą nad poetami (. . . ) szermierzemnajbardziej majestatycznego metrum, jakie kiedykolwiek uformowałyludzkie usta”. Prawdopodobnie sam skomponował własne epitafium, które Petrarka oglądał w Pozzuoli: MANTUA ME GENUIT: CALABRI RAPUERE: TENET NUNC PARTHENOPE. CECINI PASCUA, RURA, DUCES. (Zrodziła mnie Mantua, Kalabria mnie uniosła, dziś trzyma mnie Neapol. Śpiewałem o pastwiskach, polach i o władcach). Ouintus Horatius Flaccus (65-8 r. p. n. e. ), znany jako Horacy, żyłw tym samym czasie co Wergiliusz i był jego przyjacielem; pisałody, satyry, epody i listy. Studiował w Ate- 12 Wergiliusz, Bukoliki i Georgiki, tłum. Zofia Abramowiczówna, Wrocław 1953 (Georgiki, ks. II, 1. 490; ks. III, 1. 490; Bukoliki, ks. X, 1. 69; Ekloga I, 1. 66); Eneida, ks. I, 1. 462. -nach, był dowódcą legionu i walczył pod Filippi; potem zamieszkałw swojej sabiń-skiej posiadłości, gdzie żył i tworzył pod opiekąpatrona Maecenasa. Był człowiekiem łagodnym i pełnym tolerancji. Jego list do Pizonów, znany pod tytułem Ars Poetica, byłprzedmiotem podziwu poetów późniejszych czasów. Swoje satyrykierował nie przeciwko złu, lecz przeciwko ludzkiej głupocie. Jego ody lśnią blaskiem przejrzystej jasności i owej curiosafelicitas, „cudownej trafności wyrazu”: Dulce et decorum est pro patria mori. (Jak słodko i zaszczytniejest umrzeć za ojczyznę). Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus. (Góry się rozstępują, rodzi się śmieszna mysz). Atque inter silvas Academii quaerere verum. (W Akademosa gajachposzukiwać prawdy). Exegi monumentum aere perennius. . . Non omnis moriar. (Wzniosłempomnik trwalszy od spiżu. . . Nie wszystek umrę) 13. Horacy jest poetą najbardziej naśladowanym i najczęściejtłumaczonym. Publius Ovidius Naso (43 r. p. n. e. -18 r. n. e. ), znany jako Owidiusz, był wybitną postacią rzymskiej socjety, dopóki cesarz August nie wygnał go na zesłanie na wybrzeże MorzaCzarnego. Według niego samego, powodem wygnania był, jeden wierszi jedna pomyłka”. Wierszem była z pewnością Ars amatoria, „Sztukakochania”, pomyłką- córka cesarza, Julia, która również zostałaskazana na wygnanie