Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

§ 57. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu obci¹¿onego zastawem rejestrowym I. Jak o tym by³a ju¿ mowa w § 52, III, ustawodawca w trosce o stronê s³absz¹, któr¹ jest z regu³y zastawca, w art. 312 k.c. stanowi, ¿e zaspokojenie zastawnika z przedmiotu obci¹¿onego zastawem (zwyk³ym) nastêpuje wed³ug przepisów o s¹dowym postêpowaniu egzekucyjnym. Co do zasady takie samo rozwi¹zanie zosta³o przyjête, gdy chodzi o zaspokojenie zastawnika rejestrowego. Obydwa te unormowania ró¿ni¹ siê jednak zasadniczo, gdy chodzi o ich moc. Przepis art. 312 k.c. ma charakter normy iuris cogentis, strony nie mog¹ przeto przyj¹æ w umowie innego sposobu zaspokojenia. W wypadku zastawu rejestrowego zasada, o której mowa, ma zastosowanie, o ile „przepisy ustawy nie stanowi¹ inaczej", te zaœ zezwalaj¹ stronom umowy zastawniczej, w pewnym zakresie, na okreœlenie w tej umowie innego sposobu zaspokojenia siê zastawnika. Zasada przeto wypowiedziana w art. 21 ustawy o zast. rej. to norma iuris dispositivi (p. jednak wyjaœnienie pod liczb¹ III). Stanowi¹c tak ustawodawca wyszed³ z za³o¿enia, ¿e o ile w wypadku zastawu zwyk³ego, który z regu³y wystêpuje w obrocie powszechnym (konsumenckim), wymaga tego, jak zaznaczono, ochrona strony s³abszej, to w wypadku zastawu rejestrowego, wystêpuj¹cego zwykle w obrocie zawodowym, d³u¿nik mo¿e sam siê skutecznie broniæ, a korzystanie przez drug¹ stronê z ró¿nych sposobów zaspokojenia jest wiêcej ni¿ celowe. Maj¹c powy¿sze na uwadze ustawodawca przewiduje w dalszych artyku³ach ustawy równie¿ nastêpuj¹ce sposoby zaspokojenia zastawnika, które mog¹ byæ przyjête w umowie zastawniczej: a) przez przejêcie przedmiotu na w³asnoœæ, 296 XVI. Zastaw rejestrowy b) przez sprzeda¿ przedmiotu zastawu rejestrowego w drodze przetargu publicznego, c)' przez pobieranie przez zastawnika dochodów, jakie przynosi przedsiêbiorstwo obejmuj¹ce przedmiot zastawu rejestrowego. II. l. Zaspokojenie przez przejêcie przez zastawnika przedmiotu zastawu rejestrowego ustawa reguluje w sposób nastêpuj¹cy: Umowa zastawnicza mo¿e przewidywaæ zaspokojenie zastawnika przez przejêcie przez niego na w³asnoœæ przedmiotu zastawu rejestrowego, je¿eli: 1) zastaw rejestrowy ustanowiony zosta³ na papierach wartoœciowych dopuszczonych do publicznego obrotu, a Komisja Papierów Wartoœciowych wyrazi³a zgodê na takie przejêcie i okreœli³a warunki przejêcia, 2) przedmiotem zastawu rejestrowego s¹ rzeczy wystêpuj¹ce powszechnie w obrocie towarowym, 3) przedmiotem zastawu rejestrowego s¹ rzeczy lub prawa, których wartoœæ zosta³a œciœle oznaczona w umowie zastawniczej (art. 22). Przejêcia przedmiotów wskazanych w pkt 2) i 3) zastawnik dokonuje przez z³o¿enie zastawcy oœwiadczenia; przejêcia przedmiotów, o których mowa w pkt l) odbywa siê z zachowaniem regu³ okreœlonych w przepisach o publicznym obrocie papierami wartoœciowymi (zob. § 77 ust. l i 2 rozp. RM z 22 XII 1998 r., Dz.U. Nr 163, póz. 1159). 2. W wypadku zaspokojenia w drodze sprzeda¿y przedmiotu zastawu rejestrowego, publiczny przetarg przeprowadza notariusz lub komornik w terminie 14 dni od dnia z³o¿enia przez zastawnika wniosku o jej dokonanie. Sprzeda¿ dokonana w tym trybie ma skutki sprzeda¿y w postêpowaniu egzekucyjnym (art. 24 ustawy o zast. rej.), a wiêc skutki przewidziane w art. 879 k.p.c. O zamiarze przejêcia przedmiotu zastawu na w³asnoœæ zastawnik powinien zawiadomiæ na piœmie zastawcê, który mo¿e wyst¹piæ do s¹du o ustalenie, ¿e wierzytelnoœæ nie istnieje albo nie jest wymagalna w ca³oœci lub czêœci; to samo dotyczy drugiego z wymienionych wy¿ej sposobów zaspokojenia (art. 25 ustawy). 3. Zaspokojenie z dochodów uzyskiwanych z przedsêbiorstwa mo¿e przybraæ, zgodnie z art. 27 ustawy, dwojak¹ postaæ: l) je¿eli w umowie zastawniczej postanowiono, ¿e wierzytelnoœæ zastawnika bêdzie zaspokojona z dochodu, jaki przynosi przedsiêbiorstwo zastawcy, w sk³ad którego wchodzi przedmiot zastawu rejestrowego, przedsiêbiorstwo to mo¿e byæ przejête w zarz¹d; zarz¹dcê takiego przedsiêbiorstwa wyznacza siê w umowie zastawniczej; § 57. Zaspokojenie wierzyciela i przedmiotu obci¹¿onego zastawem rejestrowym 297 2) przedsiêbiorstwo, o którym mowa, mo¿e byæ na ¿¹danie zastawnika wydzier¿awione w celu zaspokojenia jego wierzytelnoœci z czynszu, je¿eli umowa zastawnicza tak stanowi; w umowie zastawniczej mo¿na zastrzec, ¿e do zawarcia umowy dzier¿awy potrzebna jest zgoda zastawnika. III. Jak wy¿ej zaznaczono, przepisy o zaspokajaniu wierzytelnoœci z przedmiotu obci¹¿onego zastawem rejestrowym maj¹ charakter norm iuris dispositivi, jednak¿e tylko do pewnych granic