Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Ponadto umieszczony wewnątrz czapki worek z piaskiem (ryć. 114) uniemożliwia dziecku odwrócenie głowy. Wymieniony program, którego celem jest poprawa ustawienia giowy dzieckd poprzez długotrwałe rozciąganie przykurczonych mięśni, musi być uzupełniony codziennymi ćwiczeniami redresyj-nymi. Prawidłowe wykonanie redresji "wymaga udziału dwóch osób. Redresję przykurczonego mięśnia mostkowo--obojczykowo-sutkowego u małych dzieci wykonuje się w pozycji leżąc tyłem, giowa dziecka jest nieznacznie obniżona (o wysokość wypukłości potylicznej czaszki), osoba pomagająca stabilizuje obręcz kończyny górnej dziecka przypierając kończyny górne do klatki piersiowej z jednoczesnym utrzymywaniem obojczyka na jednym poziomie. Ryć. 114. Czapka I worek z piaskiem służący do je] obciążenia. Ryć. 115. Ręczna redre-sja kręczu szyi. Ryć. 116. Redresja z doprowadzeniem głowy do ustawienia w pozycji pośredniej. Osoba wykonująca redresją obejmuje głowę dziecka wewnętrzną powierzchnią rąk, nieznacznie obniżając głowę dziecka bez odchylania jej do tylu (broda prryciągnieta do mostka) wykonuje ruch skłonu bocznego kręgosłupa w od- cinku szyjnym w stronę przeciwną przykurczonemu mięśniowi z jednoczesnym ruchem rotacji w stronę przykurczonego mięśnia (ryć. 115). Często w początkach biernej korekcji ustawienia głowy ruch możliwy jest tylko w nie- 10 - Plzjoteiapla 145 •wielkim zakresie. Dotyczy to skłonu bocznego i rotacji. Należy doprowadzać głowę dziecka do pozycji pośredniej (ryć. 116), a w kolejnych dniach należy zwiększać zakres ruchu doprowadzając do hiperkorekcji. Redresję ręczną należy wykonywać ok. 20 minut. Przykurczowi mięśnia mostkowo--obojczykowo-sutkowego nieodłącznie towarzyszy przykurcz mięśnia czworo-bocznego grzbietu, dlatego też ćwiczeniami redresyjnymi należy objąć i ten mięsień. Redresję przykurczonego mięśnia czworobocznego grzbietu, zwłaszcza jego górnej części, u małych dzieci moż- Ryc. 117. Redresja ręczna górnej części mięśnia czworobocznego grzbietu. na wykonać w leżeniu na boku (ryć. 117). Dziecko leży na boku po stronie przeciwnej przykurczonego mięśnia, osoba wykonująca redresję jedną ręką stabilizuje bark (po stronie przykurczu), drugą ręka oddala głowę dziecka od barku (zginając bocznie kręgosłup w odcinku szyjnym) aż do oparcia gtowy na podłożu, po czyni przytrzymuje ją w tej pozycji przez 10 sekund i następnie ręka stabilizująca bark obniża go, zwiększając intensywność rozciągania mięśnia. Ćwiczenia redresyjne należy wykonywać tak, ażeby dziecko nie płakało, bowiem w czasie płaczu .mięsień most-kowo- obój czykowo-sutk owy zwiększa znacznie swoje napięcie; jest on pomocniczym mięśniem oddechowym i napina się także w czasie wibracji głosu. 146 Bierna korekcja, jak i bierne ćwiczenia redresyjne, nie wystarczają dla uzyskania .poprawy ustawienia głowy we wrodzonym kręczu szyi pochodzenia mięśniowego. W programie klnezyterapeutyczny m muszą być zawarte również ćwiczenia czynne. Prowadzenie tych ostatnich u niemowląt i małych dzieci wymaga dużej pomysłowości prowadzącego. U dzieci w okresie l-3 miesiąca życia czynne wolne ćwiczenia mięśni strony przeciwnej przykurczowi można wykonać w następujący sposób: 1. Pozycja wyjściowa - leżąc tyłem terapeuta stabilizuje ręką bark dziecka po stronie przeciwnej przykurczonego mięśnia mostko-wo-obojczykowo-sutkowego, drugą ręką dotyka policzka dziecka tuż przy kącie ust, w tym momencie dziecko odwraca głowę w dotykaną stronę; następnie należy powoli oddalać rękę, za którą dziecko coraz bardziej odwraca głowę -• do tego celu można wykorzystać również smoczek (jest to wykorzystanie odruchu ssania). 2. Pozycja wyjściowa - jak W ćwicz, l z tym, że zamiast smoczka można zastosować grzechotkę, a reagujące na dźwięk dziecko wykonuje czynnie ruch rotacji w stronę sygnału dźwiękowego. 3. Pozycja wyjściowa - jak W ćwicz, l z tym, że czynną rotację można powodować pokazywaniem kolorowych zabawek (ze stc-pniowym ich oddalaniem). 4