Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

Ogólny kierunek takich reform wyznaczyB jeszcze Jurij Andropow  oswobodzenie gospodarki od sztywnych ograniczeD i jednoczesne wzmocnienie kontroli w sferze politycznej. Zaostrzenie re|imu politycznego wymagaBo jednak|e skutecznego ideologicznego uzasadnienia. Ideologia komunistyczna, której gBównym wyrazicielem byB aparat partyjny, do tej roli ju| si nie nadawaBa. Nie mo|na byBo równocze[nie zachowa i wBadzy, i doktryny. Dla najbardziej pragmatycznej cz[ci nomenklatury wybór byB jasny  nale|y zrezygnowa z doktryny. To jednak|e, jak si okazaBo w praktyce, wymagaBo odsunicia na bok znakomitej cz[ci starego aparatu partyjnego. Podjta w poBowie lat osiemdziesitych w Zwizku Sowieckim próba modernizacji, przebiegaBa wedBug klasycznego dla Rosji schematu odgórnej zmiany politycznej. WBadza paDstwowa wystpiBa w roli katalizatora wewntrznego zró|nicowania i zdynamizowania spoBeczeDstwa. Celem pieriestrojki byBo dokonanie modernizacji systemu bez rewolucji politycznej, a wic bez gwaBtownego zniesienia podstawowych instytucji politycznych  partii komunistycznej i jej imperium, czyli Zwizku Sowieckiego. Strategia reformy obliczona byBa  pisze Jadwiga Staniszkis  na wykreowanie  drugiej strony" oraz  stworzenie jednoczcej (a równocze[nie  dynamizujcej spoBeczeDstwo) przestrzeni symbolicznej".58 Gorbaczow, w celu umocnienia swojej pozycji, odwoBaB si do poparcia radykalnych siB demokratycznych spoza re|imu, a jednocze[nie staraB si nie utraci kontroli nad sytuacj polityczn. Legalizacja, a nastpnie instytucjonalizacja demokratycznej opozycji, przede wszystkim ruchu  Demokratyczna Rosja", spowodowaBa reakcj w postaci instytucjonalizacji siB zachowawczych, przede wszystkim Komunistycznej Partii RSFRS. Przez pewien czas Gorbaczow zachowywaB równowag siB. Jednak|e z czasem podziaB sceny politycznej na 58 J