Niepewność bywa czasem gorsza niż brak uzbrojonej straży.

PRZYCHODNIA PORTOWA, odpowiednio zorganizowany społ. zakład służby zdrowia, którego zadaniem jest udzielanie w ramach portowej służby zdrowia świadczeń profilaktyczno-leczn. marynarzom, rybakom, pracownikom portów i czynnych w ich obrębie zakładów przemysłu okrętowego i innych. P.p. mogą mieć charakter przychodni specjalistycznych, rejonowych, międzyzakładowych i zakładowych. PRZYCHODNIA PRZEMYSŁOWA PRZYZAKŁADOWA I MIĘDZYZAKŁADOWA, podstawowa komórka organizacyjna i miejsce pracy —> przemysłowej służby zdrowia. P.p.p. i m. tworzy się w tych fabrykach, których załoga produkcyjna liczy co najmniej 400 osób i produkcja zakładu może być szkodliwa dla zdrowia. Dla fabryk o nielicznej załodze robotniczej, i o niewielkim ryzyku produkcyjnym, tworzy się jedną wspólną przychodnię dla kilku zakładów pracy w dogodnym dla wszystkich rejonie, albo przy terenowym ośrodku zdrowia lub szpitalu itp. Przychodnie powinny mieć własny lokal utrzymywany przez fabrykę ze standardowym i ustalonym przepisami wyposażeniem, oraz własny personel składający się z co najmniej l lekarza, a wyjątkowo, przy jego braku, z felczera i l pielęgniarki, możliwie ze specjalizacją przemysłową. Przychodnie bardziej rozbudowane mają odpowiednio więcej lekarzy, w tym o potrzebnych dla danego zakładu pracy specjalnościach, np. chirurga, ginekologa, okulistę i in., a z reguły stomatologa. Oprócz gabinetu lekarza przemysłowego są też odpowiednio wyposażone gabinety, np. rentg., ginekol., okulistyczny i in., a także z reguły laboratorium analityczne, a w razie potrzeby również pomocnicze, lip. fizykoterapeutyczny, rehabilitacyjny — zwłaszcza jeśli w fabryce pracują inwalidzi, i in. Odpowiednio do potrzeb zwiększa się wówczas etaty lekarzy i personelu pomocniczo-lekarskiego i felczersko-pielęgniarskiego, tak aby zapewnić całodobową pomoc lekarzy. Pracą przychodni kierują merytorycznie wojewódzkie przychodnie przemysłowe. ' PRZYDATKI, termin używany przez klinicystów na określenie ? jajników i —> jajowodów wraz z więzadłami właściwymi jajników i tkanką łączną, zawierającą naczynia' i nerwy. Zapalenie p. Rozwija się na tle zakażenia: l) drogą wstępującą— zarazki przenikają od strony pochwy przez jamę macicy do jajowodów, skąd stan zapalny często przenosi się na jajniki, tą drogą szerzą się zakażenia dwoinkami —> rzeżączki, gronkowcami, paciorkowcami, grzybami chorobotw.; 2) drogą zstępującą—przez naczynia krwionośne i chłonne (np. w gruźlicy). Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zapaleń bywa połóg i miesiączka, poronienie, ogólnoustrojowe choroby żak. (np. grypa) i in. Zapalenia p. przebiegać mogą ostro, z dreszczami, gorączką i bólami w dole brzucha, lub przewlekle; mogą prowadzić do wytworzenia się torbieli jajowodu z zawartością surowiczą (—> wodniak jajowodu) lub ropną (—>-ropniak jajowodu), zwężenia lub zarośnięcia jego światła, do ropnia jajnika,—» drobno-torbielowatego zwyrodnienia jajnika, nieprawidłowego położenia macicy utrwalonego przez zrosty, zaburzeń w miesiączkowaniu. Przebyte zapalenia p. są często przyczyną —> niepłodności. Leczenie: w stanach ostrych antybiotykami, sulfonamidami, lekami przeciwbólowymi, leżeniem w łóżku; w stanach przewlekłych stosuje się zabiegi fizykoterapeutyczne i balneologiczne, leczenie bodźcowe, w gruźlicy leki przeciwgruźlicze. PRZYDATKI SKÓRNE, twory dodatkowe skóry: —> gruczoły łojowe i potowe oraz włosy i paznokcie. PRZYKURCZ, kontraktura, unieruchomienie stawu przez bliznowate zmiany skóry lub mięśni, często po oparzeniach, albo z powodu włóknienia i bliznowacenia mięśni, np. wskutek ich niedokrwienia. Przyczyną p. mogą też być zmiany kostne. PRZYKURCZ Z NIEDOKRWIENIA, przykurcz Volkmanna, zniekształcenie będące następstwem przykurczenia mięśni i porażeń nerwów na tle złamań powikłanych zaburzeniami ukrwienia (ostry kurcz tętnicy). Do przykurczu dochodzi z reguły w obrębie kończyn górnych, w przypadkach złamań nadkłykciowych kości ramiennej. Leczenie operacyjne: w okresie wczesnym odbarczenie uciśniętych naczyń, w okresie późnym — usunięcie zniekształceń celem poprawy funkcji ręki. PRZYKURCZ STAWÓW WRODZONY ?sztywność stawów wrodzona. PRZYKURCZ VOLKMANNA ? przykurcz z niedokrwienia. PRZYPRAWY I UŻYWKI, produkty naturalne lub przetworzone, nie zawierające składników odżywczych lub zawierające je w ilościach nie mających znaczenia w żywieniu, a spożywane albo w inny sposób wprowadzane do organizmu ze względu na ich cechy organoleptyczne (gł. smakowe) lub oddziaływanie fizjol. Do używek zaliczane są: kawa, herbata, kakao, tytoń, napoje alkoholowe, do przypraw: pieprz, gorczyca, cynamon itd. PRZYRODOLECZNICTWO, fizjatria, fizjoterapia, sposoby leczenia właściwe dawnej medycynie ludowej, posługującej się środkami naturalnymi: powietrzem, wodą, ciepłem, światłem słonecznym, ruchem, dietą i ziołami. Dzisiejsza medycyna oficjalna przejęła b. wiele metod z p., rozwinęła je i udoskonaliła i często je zaleca (np. hartowanie, leczenie napotne, dieta, zioła itd.). PRZYROST NATURALNY, różnica między liczbą urodzeń a liczbą zgonów w badanym okresie na danym terytorium. P.n. może być dodatni —liczba urodzeń większa od liczby zgonów, lub ujemny—liczba zgonów większa od liczby urodzeń. Natężenie p.n. określa tempo zmian liczby ludności; wyraża się je jako stosunek p.n. do liczby ludności (najczęściej wyrażany w promilach). Ten współczynnik p.n. jest także równy różnicy między współczynnikami urodzeń i zgonów. Można wyodrębnić charakterystyczne typy p.n